Przewodnik dla rodziców chłopców

Ten artykuł powstał po to, aby pomóc Ci w codziennym życiu. Nie musisz oczywiście w 100% odwzorowywać zawartych w nim zaleceń. Być może wypracowałeś nieco inny sposób działania, który także spełnia potrzeby Twoje i Twojej rodziny. Są jednak podstawowe zasady opieki nad dzieckiem ze szczególnymi schorzeniami, których należy przestrzegać i które są opisane w tym materiale.

Pamiętaj, że bycie rodzicem dziecka z rozszczepem kręgosłupa lub innymi schorzeniami czyni Twoją rolę jeszcze bardziej wyjątkową.

Przed rozpoczęciem opróżniania pęcherza lub jelit powinieneś zawsze skonsultować się z lekarzem lub pielęgniarką, by uzyskać właściwe zalecenia.

Uważnie zapoznaj się z tym przewodnikiem, aby jeszcze lepiej wspierać swoje dziecko na co dzień.  

Do obowiązków rodzicielskich należy dopilnowanie, by dziecko było nakarmione, zaopiekowane i czyste. Tak samo jest w przypadku dziecka z dysfunkcjami. Ponieważ Twoje dziecko ma problem z normalnym chodzeniem do toalety, wymaga pomocy przy opróżnianiu pęcherza i jelit.

Właściwe opróżnianie pęcherza to mniejsze ryzyko infekcji

Jeśli pęcherz Twojego dziecka nie będzie regularnie opróżniany, może dojść do infekcji.

Rozpoczyna się ona w pęcherzu, ale może zaatakować także nerki i poważnie je uszkodzić.

Nawet niewielka ilość moczu zalegająca w pęcherzu może spowodować zakażenie układu moczowego. Zasadniczo pęcherz powinien być opróżniany 4-6 razy dziennie, to znaczy co 3-4 godziny, z 6-8 godzinną przerwą nocną.

Opróżnianie pęcherza dziecka za pomocą cewnika

Większość dzieci z rozszczepem kręgosłupa nie może oddawać moczu w naturalny sposób. Twoje dziecko może nie mieć żadnej kontroli nad oddawaniem moczu i może nie być w stanie całkowicie opróżnić swojego pęcherza. Stosowanie cewnika fabrycznie pokrytego powłoką hydrofilową ułatwia Twojemu dziecku oddawanie moczu.

Czym jest cewnikowanie przerywane (IC)?

Jest to termin stosowany przez lekarza lub pielęgniarkę do określenia metody opróżniania pęcherza za pomocą cewnika. Cewnik wprowadza się delikatnie do cewki moczowej, z której wydobywa się mocz, by opróżnić pęcherz. Zabieg powtarza się przynajmniej 4-6 razy dziennie.

Twoja pomoc jest ważna

Do około 5 roku życia Twojego dziecka będziesz musiał pomagać mu w opróżnianiu pęcherza. Mimo tego, że może się to wydawać na początku trudne, większość osób szybko przyzwyczaja się do tej czynności. Kiedy Twoje dziecko zacznie przejawiać zainteresowanie zabiegiem cewnikowania, zwykle między trzecim a piątym rokiem życia, powinieneś zacząć je uczyć samodzielnego opróżniania pęcherza, w zależności od rozwoju fizycznego i emocjonalnego.

Pamiętaj, że regularnie opróżniając pęcherz swojego dziecka, unikasz infekcji

Jak często powinienem opróżniać pęcherz mojego dziecka?

Twój lekarz lub pielęgniarka przygotuje harmonogram opróżniania pęcherza dla Twojego dziecka. Pęcherz powinien być zwykle opróżniany 4-6 razy dziennie. Nie musisz opróżniać pęcherza dziecka w nocy, pod warunkiem, że zrobisz to zaraz przed położeniem go spać. Przerwa nocna powinna trwać 6-8 godzin.

Na początku dobrze jest monitorować, ile dziecko pije każdego dnia i ile moczu wydala jego organizm. Możesz to zrobić, przelewając mocz wydostający się z cewnika do pojemnika z podziałką i zapisując jego ilość w tabeli. Przykładowy wzór znajdziesz poniżej. Jeśli nie jesteś pewien jak powinno to wyglądać w przypadku Twojego dziecka, poproś lekarza lub pielęgniarkę, by pomogli Ci opracować odpowiedni dla Was harmonogram.

 

Po wdrożeniu harmonogramu rób notatki i trzymaj się go!

WSKAZÓWKI

• Jeśli Twoje dziecko jest zbyt małe, by prosto usiąść, podłóż poduszkę pod jego plecy, by je podeprzeć. Ułatwi to całkowite opróżnienie pęcherza.
• Jeśli Twoje dziecko umie już prosto usiąść, pozwól mu usiąść w normalny sposób. Siedzenie jest najlepszą pozycją do opróżniania pęcherza.
• Pamiętaj, by przestrzegać regularnego harmonogramu.
• Na wypadek, gdybyś musiał wyjechać, powinieneś nauczyć jeszcze kogoś z Twojego otoczenia, jak prawidłowo przeprowadzić proces cewnikowania dziecka.
• Podczas opróżniania pęcherza dziecka, rozmawiaj z nim o tym, co robisz, by samo zaczęło się uczyć cewnikowania.
• Pamiętaj, by zmieniać rozmiar cewnika wraz ze wzrostem dziecka. Zwróć się o poradę do lekarza lub pielęgniarki.

Jak używać cewników?

Cewnikowanie dobrze jest przeprowadzać na przewijaku w sypialni lub łazience. Pamiętaj, by podłożyć poduszkę pod plecy dziecka. Kiedy Twoje dziecko jest starsze, może siadać na toalecie.

WSKAZÓWKI

Możesz mieć pod ręką zabawki, książki lub jakiś inny umilacz czasu dla swojego dziecka. Dzięki temu proces cewnikowania będzie przyjemniejszy.

1. Przygotuj się

Upewnij się, że masz pod ręką wszystko, czego potrzebujesz: cewnik, mydło o neutralnym pH, waciki bawełniane i ewentualnie pojemnik z podziałką lub worek do zbiórki moczu.

2. Umyj i osusz ręce

2. Przygotuj cewnik

Jeśli cewnik był przechowywany w pozycji pionowej, należy obrócić go do pozycji poziomej tak, aby roztwór soli fizjologicznej został równomiernie rozprowadzony. Powieś opakowanie, przyklejając je w zasięgu ręki. Otwórz górną część opakowania i pociągnij w dół, do momentu, gdy cała złączka będzie widoczna. Jeżeli będziesz używał worka do zbiórki moczu to jest to odpowiedni moment by połączyć go z cewnikiem.

4. Umyj dziecko

Umyj penis. Delikatnie odciągnij napletek i umyj żołądź bawełnianym wacikiem. Każdy wacik powinien być użyty tylko do jednorazowego przeciągnięcia po skórze. Od tego momentu trzymaj naciągnięty napletek.

 

5. Wyjmij cewnik z opakowania

Uważaj, by cewnik nie dotknął niczego np. skóry/ubrania. Jeśli tak się stanie, należy użyć nowego cewnika. Pierwsze kilka centymetrów cewnika nie jest powleczone powłoką. W tym miejscu również możesz chwycić cewnik.

6. Delikatnie wsuń cewnik

Jeżeli będziesz używał pojemnika z podziałką upewnij się, że znajduje się on w pobliżu, by użyć go w odpowiedniej chwili. Przytrzymaj penis skierowany do góry w kierunku brzucha. W tej pozycji wprowadzenie cewnika do pęcherza będzie łatwiejsze. Delikatnie ściśnij żołądź penisa, by otworzyć cewkę moczową i powoli wsuń cewnik w cewkę, aż dotrze do pęcherza, a z cewnika zacznie wypływać mocz. Następnie wsuń go nieco głębiej.

7. Powoli wyjmij cewnik

Kiedy mocz przestanie wypływać z cewnika, powoli go wyciągnij. Jeśli używasz cewnika z prostą końcówką, obracaj go nieco podczas wyciągania. Jeżeli z cewnika znowu zacznie wypływać mocz, poczekaj, aż przestanie i dopiero wtedy wysuń cewnik.

8. Wyrzuć cewnik

Włóż zużyty cewnik z powrotem do opakowania i wrzuć go do kosza na śmieci razem ze zużytymi wacikami.

9. Umyj i osusz ręce
10. Pochwal swoje dziecko i zachęć je małą nagrodą po zakończeniu cewnikowania.

Często zadawane pytania

Czy cewnikowanie jest bolesne dla mojego dziecka?

Nie. Twoje dziecko może czuć nieznaczny ucisk przy wprowadzaniu cewnika. Jeśli powoduje to u niego dyskomfort, lub jeśli masz trudność z wsunięciem cewnika, zrób krótką przerwę. Poproś dziecko, by się zrelaksowało i wzięło głęboki oddech. Porozmawiaj z lekarzem lub pielęgniarką, jeśli dziecko odczuwa ból podczas cewnikowania.

Co zrobić, jeśli po wyjęciu cewnika znajduje się na nim krew?

Pojedyncze kropelki krwi na cewniku nie są niczym zaskakującym. Jeśli są małe, a Twoje dziecko nie odczuwa bólu, nie ma się o co martwić. Jeśli jednak dochodzi do krwawienia lub Twoje dziecko odczuwa ból, porozmawiaj z lekarzem lub pielęgniarką.

Czy mogę po prostu opróżniać pęcherz dziecka rano i wieczorem?

Nie. Powinieneś stosować się do zaleconego przez lekarza lub pielęgniarkę harmonogramu. Zasadniczo pęcherz powinien być opróżniany przynajmniej 4 do 6 razy dziennie.

Czy mogę podawać dziecku mniej płynów i rzadziej opróżniać mu pęcherz?

Nie. Bardzo ważne jest, by Twoje dziecko piło wystarczająco dużo płynów. Pomaga to zadbać o dobrą kondycję układu moczowego.

Co zrobić, jeśli mocz wygląda mętnie lub jest ciemny i pachnie inaczej niż zazwyczaj?

Może to świadczyć o tym, że Twoje dziecko ma infekcję. Skonsultuj to z lekarzem lub pielęgniarką.

Co zrobić, jeśli podczas cewnikowania mocz wypływa niekontrolowanie poza cewnikiem?

Należy skonsultować się z pielęgniarką lub lekarzem, być może to sygnał, że należy zmienić cewnik na kolejny, większy rozmiar.

Upewnij się, że wiesz, w jaki sposób właściwie i bezpiecznie opróżniać pęcherz swojego dziecka

Większość dzieci z rozszczepem kręgosłupa potrzebuje pomocy rodziców przy opróżnianiu jelit. Irygacja jelit to skuteczny i bezbolesny sposób na ich opróżnianie. Jeśli będziesz ją regularnie stosować, zadbasz o większy komfort swojego dziecka i zapobiegniesz problemom, takim jak zaparcia.

Na czym polega irygacja jelita?

Woda jest wpompowywana do jelita za pomocą cewnika rektalnego. Pubudza jelito i wypłukuje stolec. Proces trwa około 30-45 minut. Po irygacji jelito jest czyste i puste przez przynajmniej jeden dzień.

Do czasu, kiedy Twoje dziecko nauczy się robić to samodzielnie, musisz zadbać o to, by irygacja była przeprowadzana we właściwy i bezpieczny sposób. Wypracuj odpowiednią metodę działania i regularny harmonogram, który sprawdzi się w Waszym przypadku. Zachęcaj dziecko, by aktywnie uczestniczyło w tym procesie. Kiedy podrośnie, będzie przeprowadzało irygację samodzielnie.

Jeśli irygacja nie jest wykonywana regularnie, Twoje dziecko może odczuwać dyskomfort i cierpieć na:

• Zaparcia – bardzo nieprzyjemne uczucie. Powoduje ból podbrzusza, może osłabiać apetyt i powodować rany wokół odbytu.

• Infekcje – infekcje dróg moczowych to częsty skutek uboczny zatwardzenia.
• Wyciekanie – dochodzi do niego, gdy jelito jest przepełnione

 

Pamiętaj, że irygacja jelit nie jest zalecana u dzieci poniżej trzeciego roku życia

Jak często należy przeprowadzać irygację?

Irygację jelita należy przeprowadzać co drugi lub trzeci dzień. Postaraj się wypracować schemat postępowania tak, by przeprowadzać zabieg mniej więcej o tej samej porze dnia. Jedzenie i picie pobudzają jelito, więc 30 minut po posiłku jest najlepszą porą na wykorzystanie naturalnej aktywności jelita. Możesz modyfikować harmonogram tak, aby współgrał on z waszym życiem rodzinnym. Najważniejsza jest cierpliwość i regularność.

Zaczynając irygację jelita, dobrze jest założyć notes, w którym będziesz zapisywał datę irygacji, ilość użytej wody i rezultaty zabiegu. Może to pomóc Ci dostosować przebieg zabiegu i harmonogram do potrzeb Twojego dziecka.

Wdróż harmonogram i trzymaj się go!